به طور کلی اکثر اشخاصی که در مسیر مهاجرت گام می گذارند با اصطلاحاتی نظیر تابعیت، اقامت، تابعیت مضاعف و … روبرو می شوند که شاید پیش از این با آنها مواجه نشده و اطلاع و آگاهی دقیقی در خصوص مفهوم این اصطلاحات نداشته باشند. برای اطلاع از این موارد حتما باید با کارشناسان حقوق بین الملل که در این خصوص دارای تجربه کافی باشند مشورت نمایید. در این مقاله به بررسی تفاوت های تابعیت و اقامت می پردازیم.
در ابتدا با مفاهیم تابعیت و اقامت آشنا شویم.
تابعیت اصطلاحی در حقوق بین الملل خصوصی و به معنای عضویت فرد در جمعیت تشکیل دهنده دولت است. به عبارت دیگر تابعیت رابطه ای سیاسی، بین المللی، داخلی، حقوقی و معنوی بین شخص و کشور متبوع اش است که سبب می شود در قبال یکدیگر تکالیفی را بجا آورند. براساس اصول کلی حاکم بر تابعیت در جهان، هر فردی باید دارای تابعیت باشد؛ از طرفی بنابر مقدمه قرارداد ۱۹۳۰ لاهه، بهتر است که هر فردی تنها دارای یک تابعیت باشد و نباید بیش از یک تابعیت تحت عنوان تابعیت مضاعف داشته باشد.
به طورکلی تابعیت به دو دسته تقسیم میشود :
۲. تابعیت اکتسابی : به تابعیت هایی که شخص در اثر انجام اموری کسب می کند گفته میشود نظیر تابعیت در اثر ازدواج.
اقامت رابطه ای است مادی و حقوقی که بدون توجه به تابعیت شخص، فرد را به قسمتی از خاک یک کشور مربوط می سازد. در واقع می گوییم اقامتگاه هر شخص، مکان معینی از یک کشور است که رابطه ای مادی و حقوقی بین آن کشور و شخص ایجاد می کند.
اگر شخصی با تابعیت کشور خود بخواهد در کشوری دیگر اقامت داشته باشد، باید ابتدا از آن کشور روادید و اجازه ورود کسب نماید و سپس اقدام به اخذ پروانه اقامت کرده و برای مدتی معین که در قانون آن کشور آمده است در آنجا زندگی کند. سپس با گذر زمان مشخص، فرد می تواند درخواست تابعیت نماید. لذا در حالت کلی، در اکثر مواقع ابتدا نیاز به اخذ مجوز برای اقامت در یک کشور و بعد از آن رسیدن به تابعیت آن کشور می باشد.
تابعیت مضاعف به معنای داشتن دو یا چند تابعیت برای فرد است. به بیان ساده تر تابعیت مضاعف یعنی شخصی در یک زمان شهروند چند کشور مختلف و دارای گذرنامه آن کشورها باشد. بعضی از دولت ها تابعیت مضاعف را نمی پذیرند و حتی قانون هایی را برای جلوگیری از آن وضع کرده اند؛ اما بعضی از دولت ها داشتن گذرنامه کشورهای دیگر را امری مجاز و بدون محدودیت می دانند. در این راستا کشورهایی مانند دانمارک ، چین ، هند ، نروژ و ژاپن با وضع قوانینی بازدارنده، داشتن بیش از یک گذرنامه را منع کرده اند. همچنین در اکثر کشورهای عربی به خصوص عربستان سعودی، داشتن تابعیت دوگانه منع شده است و در این کشور جریمه های سنگینی نیز درنظر می گیرند.
این در حالی است که در کشورهایی مانند سوئد، کانادا، انگلستان، و ایالات متحده امریکا داشتن تابعیت دوگانه منع قانونی ندارد. اکنون توجه به این نکته ضروری است که برای بدست آوردن تابعیت برخی از کشورهای منع کننده تابعیت مضاعف، این مشکل وجود دارد که شخص باید تابعیت اولی خود را سلب نماید.
با توجه به پیچیدگی و تغییرات قوانین اخذ تابعیت و اقامت کشورها ، چنانچه در مسیر مهاجرت و اخذ اقامت هستید حتما پیش از هر اقدامی با کارشناسان یا وکلای حقوق بین الملل مشاوره نمایید تا با اطلاعات کافی و آگاهی نسبت به شرایط اخذ اقامت و تابعیت کشور مقصد اقدام نمایید.
دفتر ونک:خیابان ولیعصر بالاتر از میدان ونک، پلاک 2475، واحد 8
ایمیل: info[at]kariran.org
تلفن تماس: 02188651486
